Apteczka niemowlaka to zbiór rzeczy, swego rodzaju wyprawka, która jest niezbędna podczas opieki nad niemowlęciem. Znajdują się tutaj podstawowe przedmioty, jak leki na gorączkę i ból, kremy z filtrem, preparaty nawilżające i łagodzące. Warto zgromadzić je jeszcze przed pojawieniem się maleństwa w naszym domu.
Co powinno się znaleźć w apteczce niemowlaka?
Wyposażenie apteczki niemowlaka podzielić można na:
Produkty lecznicze:
- leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe,
- leki i wyroby medyczne na biegunkę i zaparcia,
- preparaty na wzdęcia i kolki,
- elektrolity,
- witaminę D,
- sól fizjologiczną,
- żele na ząbkowanie
Kosmetyki:
wyroby medyczne:
- termometr,
- kompresy,
- preparat do odkażania,
- plastry aromatyczne,
- inhalator,
- aspirator kataru.
Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe
Najczęstszym problemem, który przysparza młodym rodzicom nie mało stresu i zmartwień, jest podwyższona temperatura ciała dziecka oraz gorączka. Przyczyny mogą być różne. Od zwykłego przegrzania maluszka, spowodowanego niedostosowaniem grubości ubrania do temperatury otoczenia, po infekcje wirusowe lub bakteryjne. Dobrze jest, jeszcze przed podaniem leku na gorączkę, ocenić czy dziecko nie jest zbyt ciepło ubrane. Może się okazać, że wystarczy lekko rozebrać malucha, aby temperatura powróciła do normy. Należy przy tym obserwować niemowlę. Jeśli nie jest marudne, senne i jego zachowanie nie budzi naszego niepokoju, raczej obędzie się bez podawania leków i wizyty u lekarza. Należy również pamiętać, że nie zawsze od razu mamy do czynienia z gorączką. Podwyższoną temperaturę ciała można podzielić na:
- stan podgorączkowy,
- gorączkę,
- wysoką gorączkę.
Należy mieć świadomość, że prawidłowa ciepłota ciała malutkiego dziecka jest wyższa niż u osoby dorosłej. Wynik temperatury, zmierzony w dole pachowym maluszka zawierający się w przedziale 36,5 do 37,5 °C jest wartością poprawną. Stan podgorączkowy jest wtedy, gdy temperatura ciała zawiera się między 37,5 a 37,9 °C. Jest to sytuacja w której obserwujemy dziecko, a leki przeciwgorączkowe podajemy jedynie, jeśli temperatura stale rośnie. Gorączką u dzieci określamy temperaturę w zakresie od 38,0 do 38,5 °C. W takim wypadku należy włączyć leki obniżające gorączkę. U niemowląt do trzeciego miesiąca życia będzie to paracetamol, dla dzieci od trzeciego miesiąca życia zastosować można zarówno paracetamol jak i ibuprofen.
Temperaturę powyżej 38,5 °C określamy jako wysoką gorączkę. W ostatnim przypadku niezwłocznie udajemy się do lekarza. Podajemy dziecku leki na zbicie gorączki jeszcze przed wizytą, jednak niezbędne jest zdiagnozowanie przyczyny przez specjalistę. W sytuacji kiedy gorączce nie towarzyszą wymioty, a chcemy podać dziecku paracetamol, lepiej sięgnąć po lek w formie zawiesiny niż w czopku, ponieważ substancja czynna zawarta w czopku gorzej się wchłania i niezbędne jest podanie wyższej dawki.
Leki i wyroby medyczne na biegunkę i zaparcia
W przypadku biegunki u niemowląt jedynym postępowaniem, które możemy wdrożyć sami, jeszcze przed konsultacja lekarską, jest podanie elektrolitów i nawadnianie dziecka. Zaleca się też podanie probiotyku.
Jeśli chodzi o zaparcia, to dobrze jest mieć w domu:
- laktulozę, która działa rozluźniająco na zalegające masy kałowe oraz pobudza jelita do pracy,
- makrogole, przeznaczone do stosowania u niemowląt od 6 miesiąca życia. W odróżnieniu od laktulozy nie powodują wzdęć,
- czopki glicerolowe dla dzieci,
- mikrowlewki przeciw zaparciom.
Należy pamiętać, że każdy z tych preparatów należy stosować u niemowląt po konsultacji z lekarzem, aby ustalić przyczynę zaparcia.
Preparat na wzdęcia i kolki
- enzymy
- probiotyki
- preparat przeciw wzdęciom
Układ pokarmowy noworodka rozwija się stopniowo w ciągu pierwszych miesięcy życia. Nic więc dziwnego, że w tym okresie maluszek może cierpieć z powodu kolek bądź wzdęć. Przyczyny występowania tych dolegliwości są różne. Może to być zła technika karmienia piersią, zbyt duże odstępy między kolejnymi karmieniami, dieta jaką stosuje mama karmiąca. W pierwszej kolejności należy zadbać o wyeliminowanie błędów jakie popełnia rodzic podczas karmienia. Dobre rezultaty dają też ciepłe okłady i masaże brzuszka. Jeśli to nie pomoże można wspomóc dziecko preparatami na wzdęcia, które ułatwią pozbycie się zalegających gazów.
Zdarza się też, że dziecko nie trawi laktozy, czyli cukru, który występuje w mleku matki, krowim i wszystkich ssaków. W aptece dostępne są preparaty dla niemowląt z enzymem laktaza, który pomaga trawić ten cukier. Warto też wprowadzić do diety dziecka probiotyki, czyli preparaty zawierające kultury bakterii i grzybów, które kolonizują florę jelitową i pomagają w trawieniu.
Elektrolity
W apteczce niemowlaka nie może zabraknąć elektrolitów. Są one niezbędne podczas biegunek oraz wymiotów. Chronią przed niebezpiecznym odwodnieniem i utratą elektrolitów. Mimo ich niezbyt przyjemnego smaku, nie można ich dosładzać ani poprawiać ich smaku dodatkiem soku, czy mleka. Dobrym sposobem na poprawę ich smaku jest schłodzenie napoju przed podaniem. Elektrolity powinny być rozpuszczane w ostudzonej, przegotowanej wodzie. Należy dodać jej dokładnie tyle, ile przewidział producent. Zwykle jest to 200 ml na każdą saszetkę. Dziecko powinno wypijać porcję elektrolitów małymi łyczkami robiąc mniej więcej 3 minutowe odstępy.
Nigdy nie należy zwlekać z podaniem elektrolitów, gdyż może to skutkować groźnym dla zdrowia i życia odwodnieniem. Odwodnienie u niemowlaka poznajemy po zapadniętym ciemiączku, lepkich śluzówkach oraz ciemnym zabarwieniu moczu. Aby temu zapobiec elektrolity podajemy jak tylko wystąpi biegunka bądź wymioty. U niemowląt zalecaną dawką jest 10 ml roztworu na kilogram masy ciała dziecka po każdym luźnym stolcu.
Odwodnienie u niemowląt następuje dużo szybciej niż u dorosłych, dlatego w przypadku wystąpienia biegunki lub wymiotów, należy skonsultować się z lekarzem.
Witamina D
Według najnowszych zaleceń żywieniowych niemowlęta do 6 miesiąca życia, niezależnie od sposobu karmienia, powinny przyjmować 10 mikrogramów witaminy D, co odpowiada 400 jednostkom międzynarodowym. U niemowląt, które ukończyły 6 miesiąc życia, dawkę tę zwiększa się do 15 mikrogramów, czyli 600 jednostek międzynarodowych, w zależności od sposobu karmienia. Witamina D dostępna jest w aptece w formie kropli, bądź wygodnych kapsułek twist-off, z których lek w formie rozpuszczonej w oleju, wyciska się wprost z kapsułki do buzi dziecka. Witamina D jest niezwykle ważną pozycją w apteczce niemowlaka, ponieważ reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową, dzięki czemu sprzyja mineralizacji zębów i kości, co zapobiega krzywicy u dzieci.
Sól fizjologiczna
Do kupienia w aptece w jednorazowych ampułkach po 5 i 10 ml. Niezbędna do przemywania oczek, noska i do inhalacji za pomocą inhalatora, w czasie infekcji górnych dróg oddechowych.
Żel na ząbkowanie
Podczas ząbkowania przydatne są żele łagodzące. Mają one działanie lekko przeciwzapalne, ściągające, chłodzące oraz uśmierzające ból i świąd. Niektóre w wyrobów wyposażone są w silikonową szczoteczkę, którą masuje się dziąsła dziecka.
Krem na odparzenia pieluszkowe
Odparzenia pieluszkowe skóry pojawiają się, kiedy delikatna skóra dziecka narażona jest na zbyt długi kontakt z substancją drażniącą jaką w tym wypadku jest mocz dziecka. Mimo dołożenia wszelkich starań i najlepszej pielęgnacji, nie zawsze uda się uniknąć odparzeń. W takim wypadku dobrze jest mieć w apteczce krem przeciw odparzeniom. Kremy te, dzięki specjalnie dobranym składnikom, pielęgnują delikatną skórę dziecka, chronią ją i działają antyseptycznie, ograniczając wystąpienie zakażenia.
Termometr
Podstawowym urządzeniem w apteczce niemowlaka jest termometr. Dostępne obecnie termometry galistanowe, które wyparły potencjalnie szkodliwe termometry rtęciowe, cechują się najdokładniejszym pomiarem temperatury ciała. Ich wadą jest fakt, że pomiar zajmuje kilka minut. Na rynku dostępne są tez termometry elektroniczne do stosowania pod pachą, w odbycie bądź w ustach. Cechuje je dość dokładny i szybki pomiar.
Obecnie najwygodniejsze, ale jednocześnie obarczone największym ryzykiem błędu są termometry bezdotykowe. Ich najznakomitszą cechą jest to, że nie wymagają kontaktu ze skórą dziecka, dzięki czemu pomiarów można dokonywać nie wybudzając niemowlaka ze snu. Ponadto pomiar dokonuje się w kilka sekund, więc tym szybciej możemy działać. Dodatkowo, urządzenia te często wyposażone są w funkcje mierzenia temperatury powierzchni oraz otoczenia, co umożliwia przygotowanie dla dziecka kąpieli oraz posiłku o odpowiedniej temperaturze. Aby pomiar był jak najdokładniejszy, należy stosować się do instrukcji obsługi dołączonej do konkretnego modelu urządzenia.
Kompresy
Kompresy jałowe przydadzą się do pielęgnacji oczek dziecka, zwłaszcza w sytuacji kiedy zauważymy, że pojawia się w nich wydzielina. Z kolei kompresy niejałowe możemy użyć do higieny buzi, kikuta pępowiny i miejsc intymnych. Jeśli chodzi o materiał z jakiego są wykonane, to najlepiej wybierać włókninowe. Są one dużo delikatniejsze od tych z gazy.
Preparat do odkażania
Skóra niemowlaka jest niezwykle delikatna dlatego bardzo łatwo o drobne zadrapania i skaleczenia. Obecnie rekomendowanym preparatem do odkażania zarówno kikuta pępowiny oraz drobnych zranień są preparaty z octenidyny.
Plastry aromatyczne
Są to plastry nasączone kompozycją zapachową, która udrażnia nos, dzięki czemu ułatwia oddychanie. Są przydatne w czasie infekcji górnych dróg oddechowych. Przykleja się je do ubranka dziecka, bądź do łóżeczka, dzięki czemu nie mają bezpośredniego kontaktu z delikatną skórą maluszka.
Inhalator
Inhalator, inaczej nebulizator, to urządzenie, które obecnie jest niezbędne w domu. Sprawdza się przy łagodnych stanach zapalnych dróg oddechowych, zatkanym nosku i katarze. Do inhalacji można wykorzystać dostępną w aptece sól fizjologiczną. Na receptę dostępne są leki przeciwzapalne bądź antybiotyki do stosowania w inhalacji, które lekarz przepisuje, jeśli uzna za konieczne.
Aspirator
Aspirator to przyrząd, który koniecznie musi znaleźć się w apteczce. Ponieważ małe dzieci nie potrafią same oczyścić noska, rodzice muszą im w tym pomagać. Niezwykle przydatny wtedy okazuje się aspirator. Aspiratory mogą być podłączane do odkurzacza, lub takie, które jako siłę ssącą wykorzystują wdech rodzica. Choć ta pierwsza opcja może wydawać się dość radykalna, obydwa typy są bezpieczna dla niemowlaka.
Warto, jeszcze przed przywitaniem dziecka na świecie, zaopatrzyć się w wyżej wymienione produkty. Dobrze przemyślana i wyposażona apteczka niemowlaka pozwoli oszczędzić świeżo upieczonym rodzicom stresu oraz pieniędzy, które wydali na pośpieszne, nieprzemyślane zakupy.
Źródła:
- https://grupazdrowie.pl/compendium/goraczka-u-dziecka-co-moze-oznaczac-kiedy-obnizac-schemat-postepowania/
- https://hellomama.pl/niemowle/najlepsze-elektrolity-dla-niemowlaka-i-jak-je-wybrac/
- https://www.nia.org.pl/wp-content/uploads/2021/08/Ulotka-Gastrolit.pdf
- https://leki.pl/poradnik/elektrolity-dla-dzieci/
- P.Buda,J.Książyk. Ostra biegunka u dzieci. Pediatr Med. Rodz. 2010, 6(4),p.275-282
- https://www.standardy.pl/artykuly/id/706
- https://enel.pl/enelzdrowie/rozwoj-dziecka/wysoka-goraczka-u-dzieci-jak-zbic-temperature-u-dziecka
- http://xn--poona-l7a12b.sosnowiec.pl/warto-wiedziec-2/kapiel-noworodka/
- https://gastroenterologia-praktyczna.pl/a3532/Niedojrzalosc-przewodu-pokarmowego-u-dzieci.html/
- https://ncez.pzh.gov.pl/dzieci-i-mlodziez/witamina-d-od-pierwszych-dni-zycia/
