Zaburzenie erekcji, inaczej zaburzenie wzwodu, to problem wielu mężczyzn w różnym wieku, nie tylko tych starszych. Według danych nawet 10 % wszystkich panów ma problem z erekcją. Statystyki z Uniwersytetu Medycznego w Wisconsin w Stanach Zjednoczonych podają, że zaburzenia erekcji objawiają się u około 10 % mężczyzn na każdą dekadę życia, to znaczy, że 50% mężczyzn w piątej dekadzie życia, a 70% w wieku od 70 do 80 lat doświadcza takich zaburzeń.
Czym jest wzwód?
Wzwód jest to uniesienie, usztywnienie oraz zwiększenie objętości prącia pozwalające na odbycie zadowalającego stosunku. Mechanizm wzwodu jest oparty o neuroprzekaźniki, między innymi noradrenalinę, acetylocholinę, a także wapń i tlenek azotu. Ten ostatni w wyniku stymulacji seksualnej zostaje uwolniony ze śródbłonka wyścielającego naczynia krwionośne. Powoduje to rozkurcz mięśni gładkich ciał jamistych prącia, w wyniku czego napełniają się krwią. Jednocześnie zwiększające się ciśnienie w prąciu powoduje zablokowanie żylnego odpływu krwi, co pozwala utrzymać członek w stanie erekcji. Sytuacja ta jest odwracalna dzięki enzymowi fosfodiesterazie typu 5 (PDE5).
Przyczyny zaburzeń erekcji.
Trudności w osiągnięciu i utrzymaniu wzwodu mogą być wynikiem zaburzeń występujących na jednym z etapów mechanizmu powstawania erekcji. Spośród przyczyn wystąpienia zaburzeń wzwodu wyróżnia się następujące:
- naczyniową,
- neurologiczną,
- psychologiczną,
- hormonalną,
- stosowanie niektórych leków i używek.
Zaburzenia erekcji pochodzenia naczyniowego
Ten typ zaburzeń erekcji stanowi najczęstszą z przyczyn ich występowania. Do jego rozwoju może dojść podczas wystąpienia zespołu metabolicznego, choroby wieńcowej, nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii, cukrzycy i otyłości - następuje wtedy uszkodzenie śródbłonka naczyń krwionośnych i zaburzenia wydzielania tlenku azotu. Także przebyte operacje w obrębie miednicy mniejszej lub krocza, gdzie dochodzi do uszkodzenia naczyń zaopatrujących narządy płciowe, mogą skutkować zaburzeniami erekcji. Badania dowodzą, że zmiana stylu życia oraz farmakoterapia chorób układu krążenia mogą znacząco zmniejszyć problem z osiągnięciem i utrzymaniem erekcji.
Zaburzenia erekcji pochodzenia neurologicznego
Jest to grupa zaburzeń, powstałych na skutek uszkodzenia tkanki nerwowej. Może być to spowodowane zabiegami chirurgicznymi w obrębie miednicy mniejszej i krocza, schorzeniami degeneracyjnymi, do których zalicza się choroby takie jak: choroba Parkinsona, choroba Alzheimera, stwardnienie rozsiane czy zanik wieloukładowy. Uszkodzenie rdzenia kręgowego w wyniku urazu, udar bądź guz mózgu również predysponują do wystąpienia zaburzeń erekcji.
Zaburzenia erekcji pochodzenia psychologicznego
Ten typ zaburzeń spowodowany jest przez przewlekły stres, problemy w związku, depresje, choroby psychiczne, a także zmęczenie.
Zaburzenia erekcji pochodzenia hormonalnego
Hormonalne podłoże zaburzeń erekcji może być efektem dysfunkcji tarczycy i kory nadnerczy - zarówno nadczynność i niedoczynność, hiperprolaktynemii oraz spadku poziomu testosteronu. Ostatnie z wymienionych jest częstą przyczyną zaburzeń erekcji szczególnie u mężczyzn starszych.
Zaburzenia erekcji jako następstwo zażywania leków i używek
Zaburzenia erekcji mogą być spowodowane przez nadużywanie alkoholu, zażywanie narkotyków, nikotynizm, przyjmowanie sterydów anabolicznych (również w celach innych niż medyczne), a także stosowanie niektórych leków na nadciśnienie, depresję, alergię, niesteroidowych leków przeciwzapalnych, hormonów, leków uspokajających, analogów GnRH, antagonistów 5- alfa reduktazy.
Diagnostyka zaburzeń erekcji
Diagnostyka zaburzeń erekcji jest wieloetapowa, ale niezbędna do prawidłowej oceny funkcji seksualnych, a także przyczyn występujących nieprawidłowości.
Wywiad
Pierwszym etapem diagnostyki zaburzeń erekcji zawsze powinno być przeprowadzenie wywiadu z pacjentem. Wywiad będzie dotyczył ogólnego samopoczucia, stanu zdrowia, zażywanych leków, przebytych terapii, a także życia seksualnego samego pacjenta oraz jego partnerki lub partnera. Lekarz zapyta o obecne i poprzednie związki seksualne, aktualny stan emocjonalny, o to kiedy zaobserwowano początki problemów z osiągnięciem i utrzymaniem wzwodu, a także jak długo trwa erekcja i jak sztywny jest członek w trakcie stosunku oraz podczas porannych erekcji.
Badanie fizykalne
Kolejnym krokiem jest badanie fizykalne. W jego trakcie lekarz może zauważyć anomalie w budowie penisa oraz jąder, bądź zmiany tych narządów, będące wynikiem chorób (jak np. choroba Peyroniego). Lekarz zbada też prostatę, oceniając czy nie jest powiększona oraz czy jej struktura jest jednolita.
Badania laboratoryjne
Badania laboratoryjne dobierane są indywidualnie, na podstawie zgłaszanych przez pacjenta objawów. Przydatne może okazać się wykonanie badania poziomu glukozy na czczo, profilu lipidowego, hemoglobiny glikowanej oraz poziomu testosteronu. W niektórych przypadkach warto oznaczyć poziom antygenu specyficznego dla prostaty (PSA), prolaktyny i hormonu luteinizującego (LH).
Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego
U pacjentów, którzy zgłaszają zaburzenia erekcji oraz tych, którzy chcieliby wrócić do aktywności fizycznej, należy przeprowadzić ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego. W wyniku tego badania przyporządkowuje się pacjenta do jednej z trzech grup:
Grupa niskiego ryzyka, w której:
- nie wstępuje zależność miedzy aktywnością seksualną a ryzykiem sercowo-naczyniowym,
- pacjent jest zdolny do wykonywania ćwiczeń o średniej aktywności,
- znajdują się pacjenci z łagodną, stabilną chorobą wieńcową, po zawale serca bez powikłań, z łagodną chorobą nadciśnieniową,
- nie wykonuje się testów kardiologicznych przed wznowieniem aktywności seksualnej.
Grupa średniego lub niewiadomego ryzyka obejmująca pacjentów:
- z możliwą chorobą serca,
- u których wystąpił zawał serca 2 do 6 tygodni wcześniej,
- ze stabilną chorobą wieńcową o średnim nasileniu,
- u których występują następstwa chorób naczyń krwionośnych, takie jak wylewy, choroby naczyń obwodowych,
- u których potrzebna może być konsultacja kardiologiczna przed wznowieniem aktywności seksualnej.
Grupa wysokiego ryzyka skupiająca pacjentów:
- z istniejąca chorobą serca, która daje ryzyko wystąpienia incydentów sercowych podczas odbywania stosunków płciowych,
- narażeni są na arytmie wysokiego ryzyka,
- cierpią na niestabilna chorobą wieńcowa, niekontrolowane nadciśnienie tętnicze, średnią lub ostrą chorobę zastawek sercowych,
- zgłaszają zawał mięśnia sercowego przebyty w czasie do 2 tygodni,
- którzy w pierwszej kolejności muszą zostać skierowani na leczenie kardiologiczne, a aktywność seksualna powinna być wstrzymana do czasu ustabilizowania chorób serca i naczyń.
Metody leczenia zaburzeń erekcji
Należy pamiętać, że zaburzenie erekcji to objaw poprzedzający wystąpienie innych, poważniejszych stanów chorobowych nawet o 2 do 5 lat wprzód (jak choroby endokrynologiczne i metaboliczne, np. cukrzyca, niektóre choroby układu krążenia, np. nadciśnienie), które muszą zostać skontrolowane. Dlatego niezmiernie ważnym jest informować swojego lekarza rodzinnego o problemie.
Z reguły poprawa parametrów takich jak ciśnienie tętnicze, poziom cukru, uregulowanie gospodarki hormonalnej, bardzo poprawia zaburzoną sprawność seksualną. Także rzucenie palenia i innych używek oraz terapia psychologiczna dają bardzo dobre efekty.
Powszechne w leczeniu zaburzeń erekcji są inhibitory fosfodiesterazy typu 5 (PDE5-I), czyli np. dostępny bez recepty sildenafil, a od niedawna także tadalafil. Działanie tych substancji skorelowane jest z uwalnianiem tlenku azotu ze śródbłonka naczyń, dlatego należy pamiętać, że nie nadają się dla pacjentów u których śródbłonek jest uszkodzony i zakłócone jest uwalnianie tlenku azotu. Najczęściej leki te nie działają u pacjentów z rozwiniętą cukrzycą, poważnymi zaburzeniami neurologicznymi i chorobami naczyń.
Należy pamiętać, że pomimo bardzo dobrych efektów osiąganych podczas stosowania PDE5-I (Sildenafil), nie mogą być one zażywane z niektórymi lekami stosowanymi w leczeniu chorób serca. Wymienić tutaj należy: nitroglicerynę (Nitrocard, Nitromint, Sustonit), molsydominę (Molsidomina WZF), monoazotan izosorbidu (Mononiot) i diazotan izosorbidu (Sorbonit). Jeśli zażywasz któryś z tych leków, stosowanie PDE5-I jest u Ciebie bezwzględnie przeciwwskazane.
W przypadku, kiedy terapia PDE5-I jest nieskuteczna lub przeciwwskazana, lekarz może skierować pacjenta do leczenia za pomocą iniekcji do ciał jamistych, pompek próżniowych i terapii skojarzonej. Pacjenci, którzy nie reagują na żadną z opcji leczenia bądź preferują trwałe rozwiązanie problemu, mają możliwość poddania się operacji wszczepienia protezy prącia.
Źródła
-
https://www.termedia.pl/Czy-zaburzenia-erekcji-pacjenta-to-problem-lekarza-rodzinnego-,98,44648,1,1.html
-
https://www.singlecare.com/blog/news/erectile-dysfunction-statistics/
-
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=erectile+dysfunction&filter=simsearch2.ffrft&filter=years.2015-2021
-
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5027992/
-
https://www.postepyandrologii.pl/pdf/05-07-2018_PAOnline_1-2016.pdf#page=40
-
http://chpl.com.pl/data_files/2013-03-18_sil_25_mg_lpd_clean.pdf
-
http://www.medycynawet.edu.pl/images/stories/pdf/digital/2004/20040909200924.pdf
