Choroby skórne są nie tyko problemem natury medycznej. Często stanowią też defekt kosmetyczny, który powoduje spadek pewności siebie i znacząco obniża jakość życia nie tylko pacjentów, ale również ich rodzin. Jakie są najczęstsze choroby skórne u dorosłych? Jak je skutecznie leczyć?
Choroby skórne u dorosłych
Choroby skóry pojawiają się dosyć często. Uważa się, że mogą dotyczyć niemal 1/3 populacji osób dorosłych w Polsce. Wiele z tych schorzeń ma charakter przewlekły i przebiega z okresami zaostrzeń i remisji. Prawidłowa pielęgnacja i leczenie pomaga poprawić wygląd skóry i złagodzić odczuwane przez pacjenta objawy. Jedne z najczęstszych chorób skórnych wśród dorosłych to:
- trądzik zwyczajny,
- łuszczyca,
- grzybica,
- atopowe zapalenie skóry (AZS).
Choroby skórne u dorosłych – trądzik zwyczajny
Trądzik zwyczajny to jedna z najczęstszych chorób skóry u osób dorosłych. Występuje on niemalże u co drugiej osoby powyżej 25-ego roku życia. U większości pacjentów, schorzenie to ustępuje w przeciągu 3-5 lat, choć czasem może trwać znacznie dłużej. Trądzik zwyczajny wywołany jest przez stan zapalny, w którego rozwoju biorą udział przede wszystkim bakterie Propionibacterium acnes. Trądzik zwykle jest chorobą skórną twarzy. Rzadziej pojawia się na klatce piersiowej, ramionach i pośladkach. Zmiany skórne, które można zauważyć, mogą mieć różną postać. U części pacjentów pojawiają się zaskórniki, u innych krostki i grudki, a u kolejnych zmiany ropne. Często obserwuje się też nadmierny łojotok i tworzenie się blizn, powstałych po zmianach wywołanych trądzikiem.
Choroba skórna jaką jest trądzik leczona jest przede wszystkim preparatami miejscowymi. Najczęściej są to retinoidy, kwas azelainowy i nadtlenek benzoilu. Czasem do terapii zaleca się włączenie też antybiotyku. W przypadku ciężkiego przebiegu choroby stosuje się również retinoidy doustne. Z powodu skutków ubocznych (m.in. możliwość uszkodzenia płodu, zmiany w wątrobie) kuracja tymi preparatami musi być prowadzona pod ścisłą kontrolą lekarza. Leki stosowane w terapii trądziku zwyczajnego u osób dorosłych łagodzą stan zapalny, działają przeciwbakteryjnie i zmniejszają łojotok. Ważnym elementem leczenia jest też codzienna pielęgnacja skóry, której celem jest utrzymanie cery w czystości i zadbanie o odpowiedni poziom jej nawodnienia. Szybkie wdrożenie terapii u osób z trądzikiem zwyczajnym w dużym stopniu zmniejsza ryzyko pojawienia się blizn potrądzikowych.
Choroby skórne u dorosłych - grzybica
Grzybica to powszechna choroba skórna, którą łatwo można się zarazić. Może mieć różny obraz kliniczny, w zależności od konkretnego rodzaju choroby. Jako choroba skóry stóp, uwidacznia się w postaci zaczerwienionych, łuszczących się zmian umiejscowionych między palcami. U części pacjentów pojawiają się też pęcherze. Grzybica skóry gładkiej może rozwinąć się natomiast w dowolnym miejscu na ciele. Oprócz rumienia, mogą pojawić się też krostki i grudki. Niektóre zmiany mają skłonność do łuszczenia się. Leczenie polega na stosowaniu środków przeciwgrzybiczych. Terapia tej choroby skórnej obejmuje stosowanie leków z flukonazolem, itrakonazolem, terbinafiną i innymi substancjami, zwalczającymi grzyby. Dostępne są różne postacie środków przeciwgrzybiczych (maści, kremy, żele, szampony i inne). Można więc wybrać taką formę, która jest dobrze tolerowana przez pacjenta, a jednocześnie przeznaczona do stosowania w okolicach objętych stanem zapalnym. O skuteczności leczenia w dużej mierze decyduje systematyczność chorego i ścisłe stosowanie się do zaleceń lekarza.
Choroby skórne u dorosłych - łuszczyca
Łuszczyca to przewlekła choroba skórna, która występuje o 1-3% populacji. Jej charakterystyczne objawy to:
- grudki o czerwonym lub różowym zabarwieniu, odgraniczające się od otoczenia,
- srebrzyste łuski pokrywające powstałe zmiany.
Grudki pojawiające się przy tej chorobie skóry początkowo mają niewielkie rozmiary, lecz z czasem zaczynają zajmować większą powierzchnię. Najczęściej można je zaobserwować w okolicy łokci, kolan, owłosionej skóry głowy, a także na dłoniach, stopach i pośladkach. Leczenie łuszczycy polega w pierwszej kolejności na złuszczeniu powstałych zmian. Do tego celu można wykorzystać maść z mocznikiem lub żel z kwasem salicylowym. Kolejnym etapem jest zastosowanie preparatów przeciwzapalnych, głównie glikokortykosteroidów. Rzadziej wykorzystuje się preparaty z dziegciem i cygnoliną. Nieodłącznym elementem terapii jest też stała pielęgnacja skóry. Emolienty, takie jak Emotopic, Avene XeraCalm i Dermedic Linum Emolient utrzymują odpowiedni poziom nawilżenia, działają przeciwzapalnie i łagodzą świąd. Oprócz emolientów, można sięgnąć też po preparaty z olejem konopnym, takie jak CutisHelp lub olejem lnianym, np. Linomag. Częste korzystanie z tych środków poprawia wygląd i kondycję skóry.
Choroby skórne u dorosłych – atopowe zapalenie skóry
Atopowe zapalenie skóry dotyczy ok. 1-2% osób dorosłych. Jest to choroba skórna, która ma swój początek zazwyczaj w okresie dzieciństwa. Jest schorzeniem przewlekłym, które u części pacjentów utrzymuje się aż do końca życia. Charakterystyczne w jej przebiegu są okresy nasilenia dolegliwości i ich ustępowania. Najczęstsze objawy, występujące przy atopowym zapaleniu skóry to:
- suchość skóry,
- świąd, który może mieć bardzo duże nasilenie,
- wyprysk na skórze,
- złuszczanie się naskórka.
AZS to choroba skórna, która u dorosłych uwidacznia się przede wszystkim na górnej części ciała. Wyprysk pojawia się w zgięciu kolan i łokci, a także na twarzy i szyi. U niektórych chorych, zmiany obejmują też inne miejsca na ciele. Atopowe zapalenie skóry rozwija się zwykle u osób, obciążonych genetycznie skłonnością do chorób alergicznych. Pod wpływem różnych czynników środowiskowych dochodzi do zaostrzenia choroby skórnej. Wśród tych czynników można wymienić m.in. detergenty, suche powietrze, wysoką temperaturę i nadmierne pocenie się, a także długi kontakt z gorącą wodą. Z czasem, skóra u chorych na AZS staje się bardzo sucha i zgrubiała. Leczenie tej choroby skórnej często jest trudne. Wymaga sporej cierpliwości i samodyscypliny od pacjenta. W okresie zaostrzeń objawów stosuje się miejscowo glikokortykosteroidy. Działają one silnie przeciwzapalnie. Czasem konieczne jest włączenie do terapii antybiotyku lub substancji immunosupresyjnej, która hamuje odpowiedź układu odpornościowego. Podstawą leczenia, również w okresie złagodzenia objawów, jest stosowanie emolientów. Wzmacniają one barierę skórną i chronią przed utratą wody. Dzięki temu łagodzą świąd, pieczenie i zmniejszają zaczerwienienie.
Skuteczność leczenia chorób skórnych w dużym stopniu zależy od samego pacjenta. Im większa jest jego wiedza na temat choroby, jej przebiegu i leczenia, tym efektywniej może ją kontrolować. Odpowiednia pielęgnacja skóry łagodzi objawy choroby i poprawia jej wygląd, co ma duże znaczenie dla wielu pacjentów.
Bibliografia:
Atopowe zapalenie skóry. Interdyscyplinarne rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej. Część I. Profilaktyka, leczenie miejscowe i fototerapia, 2019, Przegląd Dermatologiczny, 106, s.354-371
Trądzik zwyczajny: patogeneza i leczenie. Konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, 2012, Przegląd Dermatologiczny 2012, 99, s. 649,673
Łuszczyca. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Część I: łuszczyca łagodna, 2018, Przegląd dermatologiczny, 105, s. 225-243
Leczenie powierzchownych zakażeń grzybiczych – rekomendacje ekspertów Sekcji Mikologicznej Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, 2015, Przegląd Dermatologiczny, 102, s. 305-315
